"Rewitalizacje" dewastacyjne

Kilka dni temu zastanawiałem się czy pomników przyrody ubywa. Tymczasem problem jest szerszy i dotyczy nie tylko ubywania drzew pomnikowych, ale w ogóle dojrzałych egzemplarzy drzew. W końcu rzeczą naturalną jest, że pomniki będą z czasem zamierać, ale jeśli będą wycinane drzewa, które w przyszłości mogą stać się pomnikami, wtedy nie będziemy ich w stanie w żaden sposób zastąpić.

Ta końcówka zimy przyniosła wiele niepokojących doniesień medialnych o wycinkach w parkach, prowadzonych pod hasłem "rewitalizacji" czy przywracania dawnej świetności. Z reguły prace takie sponsorowane są hojnie z funduszy europejskich. Przykładem może być ostatnia wycinka drzew obok zamku w Lidzbarku Warmińskim. Z prasy dowiadujemy się, że "rewitalizacja" kosztować będzie ok. 5 mln złotych, a polegać będzie min. na wycięciu w pień parku tak bardzo lubianego przez mieszkańców Lidzbarka. Podobne "rewitalizacje"  mieliśmy już ostatnio w parkach w Warszawie, np. w parku Krasińskich. Wycina się wszystkie stare drzewa żeby w to miejsce posadzić młode drzewka i krzaczki, a wszystko bez liczenia się z kosztami ekonomicznymi i przyrodniczymi.  Czy nie lepiej było by pielęgnować to, co tam rosło przez długie dziesięciolecia (czy nawet stulecia)? Czy jest w tym jakaś logika? Otóż tak - ładnie wyjaśnia to Bareja w Misiu: "Dostajemy za tego misia, jako konsultanci 20% ogólnej sumy kosztów i już. Więc im on jest droższy, ten miś tym... no?". Prawdziwe pieniądze zarabia się tylko na drogich, słomianych inwestycjach, więc im więcej będzie tych wycinek i powtórnych nasadzeń oraz żeliwnych drogich płotów, tym... no?

Pomniki przyrody

„Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.”

Tyle mówi definicja zawarta w Art 40.1 Ustawie o ochronie przyrody (Dz.U. z 2009 nr 151 poz. 1220), na mocy której pomniki są powoływane.

Do pomników przyrody mam szczególny stosunek, bo wielokrotnie stanowiły one dla mnie cel terenowych wędrówek. Wielokrotnie zdarzało mi się nagiąć specjalnie trasę, żeby tylko móc po drodze zobaczyć wybitny egzemplarz drzewa czy głazu. Z tych spotkań mam bogatą dokumentację fotograficzną i kolekcję wspomnień, którymi chciałbym podzielić się na tym blogu.

Dlaczego uważam że warto? Bo nie dalej jak wczoraj próbowałem znaleźć w Internecie materiał ilustracyjny pokazujący przykłady pomników przyrody w mojej okolicy i okazało się, że nie jest to łatwe. Mam nadzieję, że popularyzując pomniki zarazem przyczynię się do ich ochrony.

Dęby Rogalińskie - jedne z najbardziej znanych pomnikowych drzew w  Polsce